Tüpraş yine en büyük

“Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2007 Yılı Raporu”nda ilk sırayı, geçmiş yıllarda olduğu gibi yine Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş (TÜPRAŞ) aldı. TÜPRAŞ, 2007 yılında 18 milyar 450 milyon 708 bin 799 YTL’lik net üretimden satışla birinci oldu.

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı “Türkiye’nin 500 büyük Sanayi Kuruluşu 2007 Yılı Raporu” açıklandı. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi ilk sırayı alan TÜPRAŞ’ı 6 milyar 230 milyon 215 bin 120 YTL’lik net üretimden satışla Ford Otomotiv izlerken, üçüncü sırayı 4 milyar 624 milyon 293 bin 341 YTL ile Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) aldı.



TÜPRAŞ EN FAZLA KAR EDEN KURULUŞ
Geçen yıl en fazla kar eden kuruluşlar içinde ilk sırayı yine TÜPRAŞ aldı. 2006 yılında 884,7 milyon YTL olan TÜPRAŞ’ın vergi öncesi karı, 2007 yılında yüzde 41,5 oranında artarak 1 milyar 252 milyon 197 bin 224 YTL YTL olarak gerçekleşti. TÜPRAŞ böylece son 3 yılda da en fazla kar eden kuruluş oldu.

En fazla kar eden kuruluşlar sıralamasında ERDEMİR T.A.Ş., 784 milyon 931 bin 318 YTL dönem karı ile ikinci sırada yer alırken, Ford Otomotiv de, 600 milyon 37 bin 391 YTL kar ile üçüncü sırada geldi. Ford Otomotiv’in sıralamadaki yeri geçen yıla göre bir basamak yükselirken, ERDEMİR’in sıralamasında bir değişiklik olmadı.

2007 yılında vergi öncesi karlılık sıralamasında Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş. dördüncü, Petrol Ofisi A.Ş. beşinci, Shell & Turcas Petrol A.Ş. de altıncı sırada yer aldı.

2006 yılında üçüncü sırada yer alan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı yedinci sıraya gerilerken, sekizinci sırada yer alan kuruluş ise isminin açıklanmasını istemedi.

Listenin dokuzuncu sırasında 2006’da yedinci sırada bulunan Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş. bulunurken, onuncu sıradaki Unilever Sanayi ve Ticaret T.A.Ş.’nin sıralaması bir önceki yıla göre değişmedi.

2007 yılında vergi öncesi karlılıkta ilk 10 içerisinde yer alan kuruluşların sadece biri kamu kuruluşu niteliğinde olurken, dokuzunu özel kuruluşlar oluşturdu.

2007 yılında bir önceki yıla göre sıralamanın ilk üçü değişmedi.

FORD İHRACATTA TÜPRAŞI’I GEÇTİ
2006 yılında ihracatta üçüncü sırada yer alan Ford Otomotiv, 2007’de TÜPRAŞ’ı geride bırakarak ilk sıraya yerleşti. Rapora göre, 2007 yılında İSO 500 ihracatı, dolar bazında yüzde 24 oranında büyüdü. Geçtiğimiz yıl İSO 500 kapsamındaki özel sektör sanayi kuruluşları, bir önceki yıla göre 2 adet azalarak 487’den 485’e geriledi.

İSO 500 özel kuruluşlarda cari oran bir önceki yıla göre az da olsa nispi bir iyileşme gösterdi. 2007’de finansal rasyolar açısından en başarılı sektörler tütün işleme, alkollü ve alkolsüz içecekler ile elektrikli makineler oldu.

Geçtiğimiz yıl İSO 500’de üretimden satışlar içinde kamu kuruluşlarının payı yüzde 7,2 oranında gerçekleşti. 2007’de İSO 500’de kamu kuruluşu sayısı 15’e yükseldi.

Rapora göre, ihracat performansında ise 2006 yılında ihracatta üçüncü sırada yer alan Ford Otomotiv Sanayi A.Ş, 2007 yılında 2006 yılının ihracat birincisi olan TÜPRAŞ’ı geride bırakarak ilk sıraya yerleşti. TÜPRAŞ ise ikinci sıraya geriledi. Geçen yılki sıralamada ikinci sırada yer alan Toyota Otomotiv çüncü sıraya gerilerken, Oyak-Renault’un sıralamadaki yeri dördüncülükle aynı kaldı.

Rapora göre, son yıllarda olduğu gibi 2007’de de en fazla ihracat yapan kuruluşlar sıralamasında ilk 10 içinde yer alan kuruluşlar, özel sektör kuruluşları oldu.

TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 18,8’İ İLK 10’A AİT
İSO 500’de ihracat yapan kuruluş sayısı 2007’de 451 olurken, Ford Otomotiv, TÜPRAŞ, Toyota Otomotiv, Oyak-Renault, Vestel, Arçelik, TOFAŞ, Mercedes-Benz Türk AŞ, Bosch San. ve Tic. A.Ş ile Habaş’tan oluşan ilk 10 kuruluş, 2007 yılına ait Türkiye toplam ihracatının yüzde 18,8’ini gerçekleşti.

İlk 500 büyük sanayi kuruluşunun ihracatı, 2007 yılında yüzde 24 oranında artış gösterdi. Aynı yılda Türkiye ihracatındaki artış oranı ise yüzde 25,3 düzeyinde gerçekleşti. Dolayısıyla, geçen yıl 500 büyük sanayi kuruluşun ihracat artışı, toplam ihracat artışının bir miktar altında kaldı.

Geçtiğimiz yıl 500 büyük sanayi kuruluşunun yaptığı ihracatın alt sektörler itibariyle dağılımına ve değişim oranlarına bakıldığında, yüzde 31’lik pay ile ilk sırada yer alan taşıt araçları sanayi ihracatı yüzde 36,9 oranında arttı. Türkiye’nin toplam ihracatı içinde de motorlu kara taşıtları yüzde 15,9’luk pay ile ilk sırada yer aldı. Son 10 yılda söz konusu ihracat 18,3 kat artış gösterdi.

İhracatta ikinci sırada yüzde 20,6 pay ile yer alan ana metal sanayi ihracatı yüzde 30,8 oranında arttı. Üçüncü sırayı, yüzde 16 pay ile metal eşya, makine ve teçhizat ile mesleki aletler sanayi aldı. Bu sektörün ihracat artış oranı ise, yüzde 13,3 düzeyinde gerçekleşti.

İLK 500’DEN 450’Sİ KAR BİLDİRDİ
2007 yılında Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunda yer alan 450 kuruluş kar bildirdi. 450 kuruluşun dönem karı, (V.Ö.) 19,2 milyar YTL oldu. 2006’da 420 kuruluşun dönem karı olan 15,6 milyar YTL gözönüne alındığında, geçen yıl dönem karında yüzde 23,1’lik artış yaşandı.

Geçtiğimiz yıl kar eden kuruluşların 14’ü kamu kuruluşu ve 436’sı özel büyük kuruluştan oluştu.

2007 yılında İSO 500 kar ve zarar toplamında cari fiyatlarla yüzde 35,1’lik artışa karşılık, milli gelir anlamında karda yüzde 16,5’lik bir artış oldu.

İSO 500’de en çok kar eden ilk 10 kuruluş sırasıyla TÜPRAŞ, ERDEMİR, Ford Otomotiv, Philsa, Petrol Ofisi, Shell&Turcas Petrol A.Ş, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, isminin açıklanmasını istemeyen bir kuruluş ile Anadolu Efes Biracılık ve Unilever Sanayi ve Ticaret Türk A.Ş oldu.

İSTİHDAMDA GIDA, İÇKİ VE TÜTÜN İLK SIRADA
Rapora göre, 2007 yılında istihdamda gıda, içki ve tütün sektörü yüzde 19,8’lik pay ile ilk sırada yer alırken, ikinci ve üçüncü sıraları yüzde 17,7 ve yüzde 16,5’lik paylarla dokuma, giyim, deri ve ayakkabı ile taşıt araçları sanayileri aldı.

Katma değer dağılımında ise ilk sırada yüzde 38,8’lik payla kimya, petrol ürünleri, kauçuk ve plastik sanayi yer aldı. Bunu yüzde 25,7’lik pay ile gıda, içki ve tütün sanayi ile yüzde 9,6’lık pay ile taşıt araçları sanayi izledi.

İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Raporunda, en çok kişi çalıştıran ilk 10 kuruluş sırasıyla Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş, Tekel Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş, Arçelik, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü, Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü, Ford Otomotiv Sanayi A.Ş, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş, ERDEMİR ve TOFAŞ oldu.

İLK 50’DE 19’U YABANCI SERMAYE PAYLI
2007 yılında İSO 500 kapsamında yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 143 olurken, ilk 50 kuruluş içindeki 19 sanayi kuruluşu, yabancı sermaye paylıydı.

Geçtiğimiz yıl ilk 50 kuruluşun içindeki yabancı sermaye paylı 19 kuruluşun yaratılan brüt katma değerden aldıkları pay yüzde 17,3 olurken, dönem kar ve zarar toplamında ise ilk 50’deki yabancı sermaye paylı kuruluşların oranı yüzde 17,8 seviyesinde gerçekleşti.

İhracatta ise, İSO 500’de ilk 50’deki yabancı sermaye paylı kuruluşların payı yüzde 31,7 oldu.

İSO 500’de yer alan kuruluşların toplam borçları içinde kamu kuruluşlarının payı yüzde 13,8 ve özel kuruluşların payı yüzde 86,2 oranında gerçekleşti.